Kawa cieszy się wyjątkową popularnością na całym świecie. Kofeina w niej zawarta wpływa korzystnie na koncentrację, niweluje zmęczenie i rozjaśnia umysł. Spożywana w umiarkowanych ilościach ma korzystne działanie na organizm ludzki.
Kawa i jej historia
Ziarna kawy wykorzystywane były już w I tysiącleciu p.n.e. w Etiopii. W XVI wieku dotarła do Europy, gdzie wzbudzała wiele spornych dyskusji. Pomimo kontrowersji, jakie wzbudzała, wiele osób chętnie po nią sięgało i spożywając ją, wierzyło, w jej prozdrowotne działanie. Do Polski dotarła w 1683 roku. Od tego czasu smak kawy i sposób parzenia zmieniał się i ewoluował. Z początku serwowana czarną, często gorzką, kawę bez żadnych dodatków. Z czasem zaczęto poprawiać jej smak i tak powstała kawa, bez której wiele osób nie wyobraża sobie poranka.
Rodzaje kawy
Kawowiec pierwotnie pochodzi z Afryki. Obecnie rozróżnia się około 104 gatunki. Większość plantacji znajduje się w Afryce, Ameryce Południowej i Azji. Najbardziej rozpoznawalne gatunki kawy to arabica (Coffea arabica), robusta (Coffea canephora) i liberika (Coffea liberica). Wiecznie zielone drzewo kawowca dostarcza ziarna, które są suszone, palone i mielone, a następnie pakowane i rozsyłane po całym świecie. Największym dostawcą kawy jest Brazylia, szacuje się, że około 2,8 mln ton kawy rocznie pochodzi z kraju, który jest największym plantatorem kawy arabica. Na tak obfite zbiory ma wpływ klimat. Brazylia leży w trzech strefach klimatycznych (równikowym, podzwrotnikowym i umiarkowanym), które są idealne do uprawy.
Znana i lubiana przez większość ludzi kawa może mieć różne formy i barwy. Najczęściej sięgamy po cztery, najbardziej popularne. Pośród nich znajduje się zielona o niepalonych ziarnach, czarna o palonych ziarnach, mielona i rozpuszczalna (liofilizowana).
Zielona kawa
Niepalone ziarna są zielone. Po tę kawę chętnie sięgają osoby na diecie odchudzającej. Zielone ziarna zawierają sporą ilość kwasu chlorogenicznego, który jest skutecznym antyutleniaczem. Kwas w połączeniu z kofeiną powoduje spadek masy ciała i korzystnie wpływa na stan skóry i redukcję cellulitu. Kwas chlorogeniczny zmniejsza też wchłanianie cukru i jest pomocny w walce z cukrzycą.
Czarna (palone ziarna)
Wyjątkowo aromatyczna o palonych ziarnach kawa to surowiec, z którego najczęściej przyrządzana jest mała czarna. Smak zależny jest od jej rodzaju, sposobu przyrządzania i przechowywania. Najlepszy napój uzyskuje się ze świeżo zmielonych ziaren.
Kawa mielona
Popularna mielona kawa o palonych ziarnach to produkt, który zna większość z nas. Powstaje ze zmielonych i palonych ziaren. Skład kawy zależny jest od sposobu wypalania, stopnia zmielenia i rodzaju ziaren. Na finalny smak napoju ma wpływ sposób zaparzania.
Kawa rozpuszczalna
Liofilizowana kawa jest jedną z odmian kawy rozpuszczalnej. Różnica wynika ze sposobu, w jaki obrabiane są ziarna. Suszone przez wymrażanie ziarna przyjmują charakterystyczną dla tej kawy formę kryształków. Liofilizowana jest łagodniejsza w działaniu od mielonej i może być spożywana w większej ilości. Brak kafestolu i kafeolu – substancji wpływających bezpośrednio na układ krążenia czynią z niej produkt delikatny i bezpieczny w działaniu.
Działanie i właściwości
Kofeina zawarta w kawie pobudza organizm do działania, usprawnia procesy myślowe i usuwa zmęczenie. Spożywana o poranku dodaje energii i siły do pracy. Już po pół godziny po spożyciu tego napoju można odczuć jego działanie. Kawa pozytywnie wpływa na układ krążenia, zapobiega marskości wątroby, przyspiesza metabolizm i polepsza perystaltykę jelit. Wypijana w umiarkowanych ilościach zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona, zapobiega rozwojowi cukrzycy typu II i ogranicza ryzyko związane z wystąpieniem kamicy żółciowej.
Kawa wykazuje też negatywne właściwości takie jak uczucie niepokoju i lęku, osłabienie pamięci i powoduje uzależnienie fizyczne. Zbyt duże ilości kawy w organizmie mogą podnieść poziom cholesterolu, utrudniają zasypianie, zwiększają ryzyko związane z zawałem serca i wypłukują wapń. Kofeina nie powinna być przyjmowana przez osoby cierpiące na nerwicę, osoby nadpobudliwe i dzieci. Nie jest polecana osobom z problemami żołądkowymi, wrzodami i nadciśnieniem tętniczym.
Napój kawowy serwowany jest na wiele sposobów. Najbardziej znane to kawa po wiedeńsku, po irlandzku, espresso, cappuccino, latte, americano i espresso macchiato. Podstawą i bazą do jej serwowania jest espresso – klasyczna włoska kawa. Niezależnie od sposobu przyrządzania warto pamiętać, że jest to używka. Spożywana w zbyt dużych ilościach ma negatywny wpływ na zdrowie i może być przyczyną wielu dolegliwości.
